Vorige week was alweer het tweede webinar van de cursus. Met op het hoogtepunt 190 kijkers en boeiende presentaties van de sprekers was het weer een mooie bijeenkomst op de voergang in Harmelen. Wim van de Geest liet zien welke financiële voordelen er te halen zijn uit kringlooplandbouw, óók als de derogatie straks verdwijnt. Erik Smale vertelde hoe je met een slim rantsoenplan optimaal voordeel uit je land kan halen en hoe dit ten goede komt aan de diergezondheid van de koppel. We hopen dat iedereen er veel van heeft kunnen opsteken om (nog meer) gezond en rendabel te gaan voeren deze winter! Het webinar staat inmiddels online op deze website.

De komende maanden gaat de tweede ronde met praktijkbijeenkomsten van start. Daarbij ga je met je studiegroep dieper in op de thema’s die bij het webinar aan bod zijn geweest. Achter de schermen gaan we aan de slag met de data van de kringloopwijzers. Heb je hiervoor nog geen machtigingsformulier getekend? Een tweede ronde kringloopwijzers opvragen bij ZuivelNL is nog mogelijk, dus mocht je nog geen machtiging hebben getekend: lever deze ondertekend (mét KVK-nummer) in bij je studieclubbegeleider of stuur het ingescande document op naar judith@kernpraktijkenrundvee.nl. Alvast dank!

De cijfers uit de Kringloopwijzer gebruiken we om te analyseren op welke punten er optimalisering in de bedrijfsvoering mogelijk is. En natuurlijk is het ook mooi om na afloop van het project te zien waar er allemaal winst is behaald. De cijfers worden ook (in geanonimiseerde vorm) gebruikt voor de webinars om te kijken waar we als grote groep veehouders staan.

Het volgende webinar is op 17 januari. Daarbij gaan we meer inzoomen op de diergezondheid en kijken we vooruit naar het weideseizoen van 2023. Een goede tweede praktijkbijeenkomst gewenst!

Donderdag 8 september vond de eerste praktijkbijeenkomst voor een groep veehouders van
Schiermonnikoog plaats. Het project is het initiatief van Kernpraktijken Rundvee en Boerenverstand met het doel: verhogen van het kennisniveau van melkveehouders zodat ze zelfstandig een rantsoen kunnen samenstellen en optimaliseren, rekening houdend met stikstofuitstoot, diergezondheid en de overige thema’s met betrekking tot duurzame landbouw.

De dag begon op een bedrijf waar 7 veehouders van Schier en 1 van de wal bij elkaar kwamen om dieper in te gaan op het onderwerp van de eerste webinar van het project. Als externe expert was Bernd Hietberg aanwezig. Bernd is rundvee dierenarts en weidecoach bij Dierenartsenpraktijk het Drentse Hart, en is betrokken bij oa project Grip op Gras en Koe en Eiwit wat draait om verdubbelen van vers gras opname en verkenning van eiwit besparing met behoud van
productie en gezonde koeien. Aan het begin van de dag werd er een inventarisatie gedaan wat de veehouders als uitdaging hebben rondom eiwit voeren, ureum en weiden. Op Schiermonnikoog draait al een paar jaar een initiatief om natuur inclusief te boeren. Rekening houdend met dit project en wensen van de veehouders kwamen er na de inventarisatie uitdagingen als smaak van gras, optimaliseren in eiwitvoorziening, kwaliteit van de kuil en arbeid tijdens weidegang naar boven.

Vervolgens werden de verschillende thema’s besproken. De veehouders stelden specifieke vragen
waaruit een open discussie gevoerd kon worden. Zo werd weiden besproken, waarbij de uitdagingen en opties in het weiden in het najaar aangekaart en tegenover elkaar gezet werden. Met name de energievoorziening tijdens het weiden in het najaar werd uitvoerig besproken. Uitdagingen als ganzenschade en daardoor weinig opbrengst wordt als een groot probleem gezien en beïnvloedt ook de keuzes voor de veehouders in doorzaaien, bemesten en weiden. Veel tips zijn uitgewisseld om hiermee om te gaan, waarbij voornamelijk stripweiden als een goede optie werd gezien.

De relatie tussen eiwit en energie in het rantsoen werd uitvoerig besproken, waarbij praktische tips en maatregelen doorgenomen werden om de eiwitbenutting te optimaliseren. Zo werden
verschillende manieren van energie bijvoeren, verschillende momenten van bemesten en maaien en soorten grasrassen genoemd. Hieruit kwam onder andere dat het sturen met eiwit in het rantsoen al begint bij de mineralen in de bodem, zoals magnesium en zwavel.

In de middag was het tijd voor een rondgang door de verschillende percelen, nadat de
kringloopcijfers van het bedrijf door de veehouders kritisch bekeken zijn. Bij de verschillende
percelen, en werd op diverse plaatsen de schop in de bodem gezet. Er werd gekeken naar de
structuur, de roest in de grond en het gras en het bodemleven. Er kwamen veel tips om zelf naar de eigen bodem te kijken en hier mee aan de slag te kunnen voorbij. Van de bodem en de percelen gingen we door naar de koeien. De diergezondheid, de fokkerij en de verschillende rantsoenen werden hierbij in de stal nog eens bekeken en besproken.
De veehouders gaven aan een leerzame middag te hebben gehad met genoeg bruikbare informatie om mee te nemen naar huis.

Elske Kelderman (DAP Dokkum)

Op 18 augustus is de allereerste fysieke praktijkbijeenkomst van de cursus van start gegaan. Een groep veehouders van Dierenkliniek Stad & Westerkwartier kwam samen in Noordhoorn om met Gerrit Hegen (de boerenveearts) dieper in te gaan op de onderwerpen van het eerste webinar. Gerrit is ruim 30 jaar praktiserend rundveearts geweest en verzorgt nu workshops, cursussen en trainingen voor melkveehouders en dierenartsen. Zijn missie is het bevorderen van een integrale kijk op het melkveebedrijf. Hierbij wordt praktische informatie gegeven waar de melkveehouder mee aan de slag kan.

Na een korte introductie nam Gerrit de groep direct mee het veld in om naar de bodem te kijken. Hier werd direct al een link gelegd tussen bodem-plant-dier. Het belang van het nemen van een bodemanalyse werd benadrukt. Hierdoor is een veehouder in staat om meer perceel specifieke actie te ondernemen wat betreft bijvoorbeeld bemesting en bekalking. Zo werd duidelijk dat bekalking niet alleen voor een juist pH op het land zorgt maar dat dit via het klei-humuscomplex ook bijdraagt aan de goede opneembaarheid van voedingsstoffen en mineralen. Ook specifiek voor de bodem bij het bedrijf in Noordhoorn werden praktische tips gegeven aan de hand van de bodem- en kuilanalyses. In het veld was er een open discussie en werden er door de melkveehouders en Gerrit kritische vragen gesteld en beantwoord.

In het land werd het moment van maaien en bemesten besproken, in combinatie met de kwaliteit van het ruwvoer. Hierbij werd het belang van sturing van het gehalte ruw eiwit in het gras benadrukt, samen met de sturing van de stikstofgift en oogsttijdstip. De duur van de intervallen tussen de snedes heeft invloed op de omzetting van stikstof naar eiwit, wat weer bepaalt wat de koe eruit kan benutten. Zo bevat drogere graskuil een betere verhouding darm verteerbaar eiwit/ onbestendig eiwit, en bevat het ook meer de essentiële aminozuren lysine en methionine.

Vervolgens ging de schop nog (met moeite) de grond in om ook onder het grasland te kijken. Hier werd gekeken naar de structuur en de wormgaten, daarnaast werd de hoeveelheid ijzer in de grond bekeken. De droogte maakte het niet ideaal om dit te doen. Het beoordelen van de grond kan beter op een later moment nog eens herhaald kan worden om een echte conclusie aangehangen kan worden.

Hierna vertrokken we met de groep de stal in om naar de koeien en het rantsoen voor de voerhekken te kijken. Gerrit had nog een mestmonster uitgespoeld om te kijken naar de vertering bij de koeien. In de stal werd de link gelegd tussen het rantsoen en de diergezondheid.

Na het praktische gedeelte werd binnen aan de hand van de analyses van de bedrijfs-KPI’s (kritische prestatie indicatoren) een discussie gevoerd over het draaien aan de knop voor eiwitkwaliteit, via bodembeheer, bemesting, maai- en oogsttijdstip en de samenstelling van het rantsoen. Er werd aangegeven dat de basis van een goed draaiende pens een gemiddelde DS opname uit ruwvoer (gras, graskuil, maiskuil en een structuurbron) van 15 kg DS per koe per dag is, waarbij penseiwit en pensenergie in balans zijn en waarbij melkproductie en persistentie verder gestuurd worden met DVE uit het aangeboden voer. De kansen, bedreigingen en randvoorwaarden van minderen met eiwit werden kort besproken. Ook hier was de discussie weer goed aan de gang en waren de veehouders actief aan het meedenken over hun eigen bedrijfsvoering. Aan het einde had Gerrit nog een scorelijst voor droogstand en transitie waar de deelnemers thuis mee aan de slag gegaan kon. De veehouders gaven aan praktische informatie te hebben gekregen waarmee ze aan de slag kunnen.

We kijken terug op een leerzame middag waar integraal naar de bodem-plant-dier relatie gekeken werd en hopelijk de melkveehouders kennis en inspiratie hebben opgedaan om op hun eigen bedrijf hier mee aan de gang te gaan. De reacties van de veehouders die meegedaan hebben aan de cursus waren zeer positief!

Els Dikker, Boerenverstand

Meer dan 250 veehouders verspreid over heel Nederland hebben zich aangemeld voor onze cursus samen met Boerenverstand: een mooi deel van het totaal aantal veehouders van Kernpraktijken! Met deze cursus leren we samen met veehouders en dierenartsen over duurzame landbouw en gezonde koeien. Op dinsdag 14 juni zijn we van start gegaan met de allereerste webinar van de cursus en het was zeker een geslaagde avond. Vanuit de stallen van een van de deelnemers uit het Drentse Noord Sleen werd het webinar live tussen de koeien uitgezonden. Frank Verhoeven van Boerenverstand heeft verteld over stikstof, fosfaat en het kringloopdenken. Hier liggen kansen want het potentieel om meer melk uit eigen ruwvoer te halen is groot. De kringloopwijzer kan helpen om meer zicht te krijgen op het potentieel van je eigen land en hoe je goed in je rantsoen kunt sturen. Daarna ging boerenveearts Gerrit Hegen in op het integrale verhaal van bodem-plant-dier en over het voeren van lager eiwit. Kan de koe dit aan en hoe bereken je dit? Afsluitend volgde er een discussie aan de hand van de vragen uit de chat: hoe laag is een laag (ruw) eiwit en hoe houd je dan genoeg melk in de tank? Is een juiste verhouding aminozuren juist niet nog belangrijker? Is het niet beter om een vuistregel voor RE grondgebonden in plaats landelijk te hebben? Belangrijke vragen waar deze cursus ons meer duidelijkheid over gaat geven. In de komende maanden starten de groepen met de praktijkbijeenkomsten waarbij er in de eigen regio (het eigen grondgebied) met een expert wordt ingezoomd op een optimaal rantsoen. In oktober volgt het tweede webinar over het voorbereiden van een gezond en rendabel winterrantsoen. We zien uit naar het vervolg van het project!